Migracja ludów w Średniowieczu

W 401 r. n.e. wycofanie się rzymskich wojsk z Linii Renu rozpoczęło serię istotnych zmian w Szwajcarii - zarówno politycznych, społecznych, jak i kulturowych. 
Pozostałością po tym okresie są starożytne drogi, które odegrały ważną rolę w kształtowaniu dzisiejszej Szwajcarskiej Konfederacji, oraz stare podziały terytorialne, które przetrwały w organizacji kościelnej.

W III. i IV. wieku n.e., Alemanni byli poważnym zagrożeniem dla Rzymian, co spowodowało opuszczenie wielu rzymskich posiadłości w regionie. W rezultacie, większość ziem na Płaskowyżu Szwajcarskim została opuszczona, a jedynie nieliczne enklawy romańskie przetrwały aż do VII wieku.
Politycznie, Szwajcaria kształtowała się pod wpływem migracji i wpływu germańskich plemion, w tym Burgundów, Alemannów, Franków i Longobardów.

Burgundowie, osiedleni w okolicach środkowego Renu, zostali uznani przez Rzymian jako sojusznicy. Ich kultura stopniowo wtopiła się w celto-rzymską populację.
W V. wieku powstało nowe burgundzkie imperium, które czasowo rozciągnęło się na niemal całą dzisiejszą Szwajcarię niemieckojęzyczną.
Jednakże po wzroście potęgi Franków i Ostrogotów, Burgundowie stracili niepodległość i zostali włączeni w struktury Frankijskiego Imperium Merowińskiego w 534 roku.

Podczas gdy Alemanni dalej stanowili zagrożenie w III i IV wieku, po upadku Cesarstwa Rzymskiego stopniowo osiedlili się na opuszczonych rzymskich terenach. Ich ekspansja na tereny Helwecji było możliwa dzięki osłabieniu struktur rzymskich oraz mniejszej liczbie celto-rzymskiej populacji.
Od 537 roku Alemanni znaleźli się pod kontrolą Franków.

W północnych Alpach, pod koniec VI wieku, Longobardowie najechali doliny, ale zostali później zromanizowani.

W VII wieku ekspansja alamannska osiągnęła południe Reni i Alpy Centralne. Osadnictwo Alemannów sięgało nawet wysokości 1500 metrów w Valais.

 

Powstanie regionalnych różnic językowych

Na początku, obszary osadnictwa romańskiego i germańskiego na terenie dzisiejszej Szwajcarii często się przemieszczały, co prowadziło do mieszania się kultur. Granice językowe zaczęły stawać się bardziej wyraźne.
Na przykład nazwy miejscowości zakończone na -ingen zmieniały się w formy -ens lub -ence na północnym brzegu Jeziora Genewskiego.

Przez długi czas kanton Vaud było obszarem, gdzie mieszały się różne języki. Dopiero od VIII. wieku granice językowe stały się bardziej zauważalne, zwłaszcza w nazwach własnych.

W przeciwieństwie do zachodniej granicy językowej z Francją, przesuwanie się granic językowych na południu, w kantonach Gryzonia, Ticino i Valais, nie zostało jeszcze zakończone.
W alpejskich regionach Szwajcarii, retoromański pozostawał dominującym językiem w porównaniu z płaskowyżem szwajcarskim. Nawet w X. wieku, na obszarze wokół Einsiedeln, doliny Renu, Uri i dzisiejszego kantonu Glarus, retoromański był nadal powszechny.

Dopiero w późnym średniowieczu język niemiecki zaczął dominować w wyniku migracji Walserów w Alpach, głównie w obszarach, które miały mniej połączeń z regionem śródziemnomorskim. 
W okolicach Chur, struktury rzymskie przetrwały najdłużej ze względu na polityczne warunki kościelne. Ludność tamtejsza zachowała swoją mowę, która ewoluowała w współczesny retoromański. Jednak język ten jest wypierany przez szwajcarski niemiecki aż do dzisiejszych czasów.