Waluta - frank szwajcarski

Waluta Szwajcarii

Frank szwajcarski, znany również jako Schweizerfranken (w j. niem.), Schwiizerfranke (szwajcarski niem.), franc suisse (w j. fran.), franco svizzero (w j. wł.) oraz franc svizzer (ret.) jest oficjalną walutą Szwajcarskiej Konfederacji oraz Księstwa Liechtenstein. Emitowany przez Szwajcarski Bank Narodowy (SNB), frank szwajcarski jest symbolem stabilności i bezpieczeństwa w globalnej gospodarce.

Podział i Kod ISO Franka szwajcarskiego

Frank szwajcarski dzieli się na 100 rappen (z języka niemieckiego), centimes, cent we francuskim, centesimi we włoskim, raps w retoromańskim.

Kod ISO 4217 dla franka to CHF.

Skróty używane w poszczególnych językach to Fr. (niemiecki), fr. (inne języki), natomiast dla podjednostki rappen stosowane są odpowiednio Rp. (niem.), c. (fr.), ct. (wł.), rp. (ret.).

System Notacji Franka szwajcarskiego

W Szwajcarii jako separator dziesiętny w walutach używa się kropki, a symbol waluty jest umieszczany przed kwotą.
Na przykład, 12.35 CHF zapisuje się jako Fr. 12.35 lub CHF 12.35.
Ten sposób notacji jest stosowany nie tylko dla franka szwajcarskiego, ale dla wszystkich walut używanych w Szwajcarii.

 

Użycie Międzynarodowe

W 1924 roku frank szwajcarski został wprowadzony w Liechtensteinie, zastępując austriacką koronę. 
Oficjalny traktat walutowy między Szwajcarią a Liechtensteinem został podpisany dopiero 19 czerwca 1980 roku, ustanawiając ścisłe powiązanie walutowe między tymi dwoma krajami.

Szwajcarski frank jest również oficjalną walutą we włoskiej enklawie Campione d'Italia.

W niemieckiej enklawie Büsingen am Hochrhein, znajdującej się w Szwajcarii, mimo że oficjalnym środkiem płatniczym jest euro, powszechnie używa się franka szwajcarskiego.

 

Rola Franka w gospodarce globalnej

Chociaż szwajcarski frank nie odgrywa kluczowej roli jako waluta rezerw na świecie, jest powszechnie ceniony za swoją stabilność i bezpieczeństwo. Wiele międzynarodowych organizacji sportowych, mających siedzibę w Szwajcarii, wypłaca nagrody i nakłada kary pieniężne właśnie w tej walucie.

 

Monety

Monety szwajcarskie, produkowane przez oficjalną mennicę Swissmint, są symbolem precyzji i tradycji.
Proces produkcji i specyfikacje techniczne, takie jak nominały, średnice, waga, inskrypcje na krawędziach oraz skład stopów, są ściśle regulowane przez szwajcarski rząd (Art. 2 MünzV), a limity tolerancji dotyczące wymiarów i stopów definiowane są przez Federalny Departament Finansów.

Obecnie w obiegu znajdują się następujące monety:

• 5 Rappen
• 10 Rappen
• 20 Rappen
• ½ Franka
• 1 Frank
• 2 Franki
• 5 Franków

 

Zdjęcia monet:

5 rappenów
10 rappenów
20 rappenów
½ (pół) franka
1 frank
2 franki
5 franków

 

Produkcja monety o nominale 1 Rappen kosztowała 11 Rappen, co spowodowało jej wycofanie z dniem 1 stycznia 2007 roku. Podobnie, 2-Rappeny zostały wycofane z obiegu w 1978 roku.

Dyskutowano również o wycofaniu 5-Rappenówki, jednak z uwagi na negatywne reakcje i obawy przed wzrostem cen, zrezygnowano z tych planów.

Każda z tych monet ma charakterystyczne cechy brzegowe. 
Monety o nominałach 5, 10 i 20 Rappen mają gładkie krawędzie, podczas gdy ½, 1 i 2 Franki są żłobione.

Moneta 5-frankowa wyróżnia się gwiazdkami i napisem „DOMINUS PROVIDEBIT”, co w tłumaczeniu oznacza „Pan Bóg zapewni”, nawiązując do biblijnej historii ofiary Izaaka.

Z powodu braku monet o wartości 1 i 2 rappen, kwoty do zapłaty są zaokrąglane do 5 rappenów.

 

Banknoty

Na początku banknoty w Szwajcarii były emitowane przez banki komercyjne i kantonalne. Sytuacja zmieniła się w 1907 roku, kiedy to nowo utworzony Szwajcarski Bank Narodowy (SNB) uzyskał wyłączne prawo do emisji banknotów (monopol emisyjny).

Pierwsza seria banknotów, wprowadzona natychmiast po powstaniu SNB, była oparta na projektach zagranicznych, uzupełnionych o szwajcarskie symbole narodowe. W 1909 roku drukarnia Orell Füssli rozpoczęła próbne drukowanie banknotów dla SNB, a druga seria, oparta na projektach krajowych, została wprowadzona do obiegu w 1911 roku.

W latach 70. XX wieku, wraz z wprowadzeniem szóstej serii banknotów, drukarnia Orell Füssli stała się jedynym producentem wszystkich szwajcarskich banknotów.

Liechtenstein nigdy nie emitował banknotów w szwajcarskich frankach i zgodnie z aktualnym porozumieniem walutowym między Szwajcarią a Liechtensteinem nie ma prawa tego robić.

Obecne banknoty - seria 9

Dziewiąta seria banknotów szwajcarskich była wprowadzana stopniowo od kwietnia 2016 roku do września 2019 roku. Pierwszym banktnotem, w 2016 roku było 50 Franków.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Banknotów uznało banktnot 50 CHF za najpiękniejszy banknot roku 2016.

Konkurs na projekt dziewiątej serii wygrał Manuel Krebs, jednak do dalszego rozwijania projektu wybrano Manuelę Pfrunder, która zajęła drugie miejsce. Proces wprowadzania poszczególnych banknotów odbywał się w odstępach od pół roku do roku, co pozwoliło na płynne zastąpienie poprzednich serii.

Nowa seria banknotów została zaprojektowana z myślą o zaawansowanych technologiach zabezpieczających. Zawiera ona do 18 różnych elementów zabezpieczających, co czyni je jednymi z najbardziej bezpiecznych banknotów na świecie. Substrat używany do produkcji banknotów, znany jako Durasafe, łączy zalety papieru i polimerów, zapewniając wyższą trwałość i zaawansowane zabezpieczenia.

Wprowadzenie dziewiątej serii banknotów było strategicznym krokiem mającym na celu zapewnienie większego bezpieczeństwa i estetyki szwajcarskiej waluty. Dzięki stopniowemu wdrażaniu oraz nowoczesnym technologiom zabezpieczającym, nowa seria banknotów zyskała uznanie zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej.

Zdjęcia i opis banknotów franka szwajcarskiego

Nominał	Przód	Tył	Motyw banknotu
10 franków			Banknot o nominale 10 franków przedstawia motyw czasu jako organizacyjną stronę Szwajcarii. Na przedniej stronie widnieje kobiece ręce trzymające batutę, symbolizujące umiejętność organizowania i koordynacji. W tle widać kalejdoskopowe wzory przypominające zegary, co odwołuje się do precyzji i dokładności. Globus pokazuje strefy czasowe, podkreślając globalną synchronizację Szwajcarii. Na pasku bezpieczeństwa znajduje się mapa szwajcarskiej sieci kolejowej, w tym najdłuższe tunele w kraju. Na tylnej stronie banknotu zobaczyć można linie kolejowe oraz mechanizm zegarowy, symbolizujące efektywność i precyzję organizacji.
20 franków			Banknot 20-frankowy ukazuje światło jako kreatywną stronę Szwajcarii. Na przedniej stronie widnieje ręka trzymająca pryzmat, przez który rozszczepiane jest światło, co symbolizuje kreatywność i innowacyjność. Kalejdoskopowe wzory w tle przypominają barwne efekty powstające przez odbicie światła. Globus przedstawia Ziemię w nocy, ukazując światła miast. Na pasku bezpieczeństwa znajdują się emisje światła nocą oraz odległości różnych ciał niebieskich. Na odwrocie banknotu widnieje projekcja filmowa na festiwalu filmowym w Locarno, symbolizująca sztukę i kulturę, oraz motyl, który podkreśla bogactwo natury.
50 franków			Banknot 50-frankowy przedstawia motyw wiatru jako doświadczalną stronę Szwajcarii. Na przedniej stronie znajduje się ręka trzymająca dmuchawiec, co symbolizuje połączenie Szwajcarii z resztą świata przez wiatr. W tle widnieją strzałki wiatru, a globus ukazuje kierunki wiatrów. Pasek bezpieczeństwa przedstawia szwajcarskie Alpy i ich główne szczyty. Na tylnej stronie banknotu widać prądy powietrzne wokół alpejskich szczytów, paralotniarza i dynamiczny krajobraz, symbolizujące przygodową stronę Szwajcarii.
100 franków			Banknot 100-frankowy ilustruje motyw wody jako humanitarną stronę Szwajcarii. Na przedniej stronie widnieje para rąk trzymających wodę, co symbolizuje znaczenie wody jako zasobu. Globus przedstawia regiony z rzekami, zaznaczając ich długości. Na odwrocie banknotu można zobaczyć strumienie wodne płynące wzdłuż pionowej, zalesionej ściany skalnej w suchym Wallis, nawiązując do systemu kanałów wodnych Suonen.
200 franków			Banknot 200-frankowy prezentuje materię jako naukową stronę Szwajcarii. Na przedniej stronie znajduje się ręka pokazująca trzy wymiary, co reprezentuje naukowe osiągnięcia i innowacje. Globus ukazuje różne kontynenty i oceany. Na odwrocie banknotu widnieje ilustracja detektora cząstek w CERN w Genewie oraz grafika zderzeń cząstek, podkreślająca osiągnięcia w dziedzinie fizyki.
1000 franków			Banknot 1000-frankowy ilustruje język jako komunikacyjną stronę Szwajcarii. Na przedniej stronie widnieją ręce podające się na powitanie, symbolizujące różnorodność językową i komunikację. Globus ukazuje regiony podczas wschodu słońca. Na odwrocie banknotu znajduje się scena z posiedzenia Zgromadzenia Federalnego w Bernie, symbolizująca demokratyczne tradycje i wielojęzyczność kraju.

(Źródło: Wikipedia)

Jak widać, dziewiąta seria banknotów szwajcarskich jest nie tylko nośnikiem wartości pieniężnej, ale także dziełem sztuki, które odzwierciedla różnorodne aspekty szwajcarskiej kultury, technologii i natury. Każdy banknot opowiada unikalną historię, łącząc funkcjonalność z estetyką.

Banknot 1000 Franków: Najwyższa Wartość

Banknot o nominale 1000 franków jest emitowany przez SNB od pierwszej serii (1907) i zawsze był banknotem o wyjątkowo wysokiej wartości. W 1907 roku jego wartość po uwzględnieniu inflacji wynosiła około 11 800 dzisiejszych franków. Spośród znanych walut, banknot 1000 franków jest obecnie banknotem o najwyższej wartości w regularnym obiegu na świecie.

 

Wartość Banknotów w Obiegu

W 2017 roku wartość banknotów w obiegu wynosiła 76 507 131 570 franków, rozłożonych na 449 531 533 banknotów. Największy udział wartościowy miały banknoty 1000 franków, które stanowiły 61,8% całości. Pod względem liczby, najwięcej było banknotów o nominale 100 franków, stanowiących 27,9% wszystkich banknotów w obiegu.